Trong lịch sử Giáo hội, một số vị giáo hoàng không chỉ được nhớ đến vì những cải cách hay sắc lệnh, mà còn vì chính con người của họ: cách họ hiện diện, lắng nghe, và sống Tin Mừng giữa lòng thế giới. Đức Giáo hoàng Lêô XIV, người Mỹ gốc Chicago – một tu sĩ Dòng Thánh Augustinô – chính là mẫu gương ấy cho thời đại hôm nay.

1. Ơn gọi khởi đầu từ tình yêu và đời sống cộng đoàn

Sinh năm 1955, Robert Francis Prevost chọn con đường dâng hiến khi gia nhập Dòng Augustinô, một dòng tu nổi tiếng với linh đạo suy tư và đời sống cộng đoàn huynh đệ. Với lời khấn dòng năm 1977 và chức linh mục năm 1982, cha Prevost đã khởi đầu hành trình mục tử trong tinh thần “hiểu để yêu, yêu để phục vụ” – như khẩu hiệu ngài thường dùng sau này.

Là người sống cộng đoàn sâu sắc, cha Prevost được bầu làm Bề trên Tổng quyền Dòng Augustinô trong ba nhiệm kỳ liên tiếp (2001–2013) – điều hiếm có trong lịch sử của Dòng. Tầm ảnh hưởng của ngài không nằm ở chức vụ, mà ở cách sống gần gũi, đối thoại, đặc biệt là với giới trẻ và những ai bị gạt ra bên lề.

2. Truyền giáo và làm mục tử giữa lòng Peru

Có thể nói, thời gian phục vụ tại Peru đã định hình nên con người mục tử Lêô XIV hôm nay. Nơi vùng đất nghèo nhưng giàu đức tin ấy, ngài đã:

• Xây dựng các trung tâm huấn luyện ơn gọi.

• Thăng tiến giáo lý viên và người trẻ.

• Phục vụ người nghèo, thổ dân bản địa và đồng hành với các gia đình đổ vỡ.

Sau này khi về làm Giám mục Giáo phận Chiclayo, rồi được Đức Phanxicô mời về Vatican làm Tổng trưởng Bộ Giám mục, cha Prevost vẫn giữ nguyên nét “linh mục truyền giáo đơn sơ” ấy.

3. Giáo hoàng của sự đơn sơ và đối thoại

Khi được bầu làm Giáo hoàng vào ngày 10/5/2025, ngài chọn tước hiệu Lêô XIV, gợi lại hình ảnh Thánh Lêô Cả – một người bảo vệ đức tin bằng sự thuyết phục, không bằng vũ lực. Lựa chọn ấy cho thấy định hướng triều đại của ngài: cứng cỏi trong chân lý, nhưng mềm mại trong đối thoại.

Ngay từ ngày đầu tiên, hình ảnh vị giáo hoàng:

• Gần gũi, nét mặt thật, bước đi chậm rãi và ánh mắt hiền hậu,

• Tự nhận mình là “người đang học làm giáo hoàng mỗi ngày”,

• Chia sẻ mình từng là một “cha xứ truyền giáo”,

…đã gợi lên một tinh thần Giáo hội hiệp hành và mang khuôn mặt người – không vội vã cải cách bằng luật lệ, nhưng bắt đầu từ lắng nghe, chữa lành và hiện diện.

4. Những ưu tiên mục vụ nổi bật

Ngay trong những ngày đầu tiên, Đức Lêô XIV đã thúc đẩy 5 hướng ưu tiên chính:

• Đồng hành với giới trẻ trong thế giới số.

• Canh tân đào tạo linh mục theo hướng nhân bản – mục vụ – linh đạo.

• Thăng tiến vai trò của giáo dân, đặc biệt phụ nữ trong Giáo hội.

• Tăng cường đối thoại liên tôn và hiệp nhất Kitô giáo.

• Xây dựng nền tảng đạo đức toàn cầu cho công lý, hòa bình và môi sinh.

5. Lêô XIV – Giáo hoàng của lòng tin và nhân hậu

Khẩu hiệu giám mục “In Te Domine Speravi – Lạy Chúa, con tín thác nơi Ngài” được ngài giữ lại khi trở thành Giáo hoàng, như một tuyên ngôn của lòng tin tuyệt đối vào Chúa trong một thế giới bất ổn. Khi được hỏi về phong cách lãnh đạo, ngài mỉm cười:

“Tôi không đến để thay đổi Giáo hội. Tôi đến để cho thấy Giáo hội có thể yêu con người thời đại này như chính Chúa Giêsu đã yêu.”